Oedeem fysiotherapie volgens de Vodder methode

Wat is lymfe en wat houdt het lymfestelsel in?

Net als de bloedbaan waarin bloed circuleert, heeft het lichaam een lymfstelsel waar lymfe doorheen stroomt. Het lymfstelsel ziet er vergelijkbaar uit met het stelsel voor de bloedsomloop. In tegenstelling tot de bloedcirculatie is het lymfstelsel alleen een afvoerend systeem. Lymfe bevat ongeveer dezelfde bestanddelen als bloed maar heeft een hogere concentratie eiwitten. Als lichaamsarbeid wordt geleverd, neemt de concentratie eiwitten in het weefsel verder toe. Het menselijk lichaam bestaat voor 2/3 deel uit vocht. Dit vocht bevindt zich in en rondom alle lichaamscellen, de bloedbanen, lymfbanen en de hersenbanen. Zeer veel processen verlopen via dit lichaamsvocht. Onder meer het vervoer van zenuwprikkels, hormonen of schadelijke stoffen (b.v. bacteriën) en het uitwisselen van stoffen (b.v. bouw- en afbraakstoffen) of van gassen (b.v. zuurstof, koolzuurgas). Deze processen via het lichaamsvocht noemen we de waterhuishouding. Het lichaam is in een optimaal evenwicht als de waterhuishouding in een optimale conditie verkeert.

Lymfdrainage is dus een normale, natuurlijke functie in ons lichaam. Deze functie kan echter bemoeilijkt worden als gevolg van een ongeval, ziekte of stress. In dit geval kan de drainage van de lymfe manueel (met de handen) geoptimaliseerd worden.

Wat zijn lymfknopen en lymfklieren?

Op het kruispunt van grote lymfvaten bevinden zich lymfknopen. De lymfknopen liggen dichtbij organen en worden ook wel klieren genoemd. De klieren filteren de lymfe en halen er lichaamsvreemde stoffen uit (bacteriën, kankercellen, celresten, etc.). Deze lichaamsvreemde stoffen komen in de bloedbaan terecht doordat het lymfestelsel en de bloedbaan met elkaar in contact staan. Via de bloedbaan worden de lichaamsvreemde stoffen uitgescheiden door het lichaam. In de lymfklieren worden witte bloedcellen gemaakt die een belangrijke rol spelen in het afweersysteem van het lichaam.

Wat is oedeem?

Oedeem is een abnormale ophoping van vocht in het weefsel als gevolg van een verstoord evenwicht tussen aanvoer en afvoer van vocht. Er zijn verschillende vormen van oedeem, afhankelijk van de oorzaak.
Enkele veel voorkomende vormen van oedeem en klachten waarbij oedeem een rol speelt zijn:

• veneus oedeem (als vervolg van trombose of operatie van bloedvaten)
• traumatisch oedeem (verstuikingen,spierletsels, bloeduitstortingen enz.)
• • primair lymfoedeem
  • lipoedeem
  • oedeem na oncologische ingrepen
  • secundair oedeem na andere operaties
  • dystrofieën
  • klachten aan het zenuwstelsel (bijv.gezichtsverlamming, migraine)
  • klachten als gevolg van stress (bijv. slapeloosheid, concentratieverlies, constipatie, hoofdpijn, vruchtbaarheidsproblemen)
  • keel-, neus- en ooraandoeningen
  • auto-imuunziekten (bijv. Crohn, reuma, fibromyalgie)
  • huidproblemen (bijv. acne, littekens, chronisch eczeem, wondroos)
  • bloedcirculatiestoornissen
  • orgaanklachten

Welke therapiemogelijkheden zijn er?

De therapie bestaat uit een combinatie van verschillende behandelmogelijkheden:

Manuele lymfedrainage:

De manuele lymfdrainage is een massagevorm die erop gericht is het lymfstelsel te stimuleren. Deze stimulatie is nodig om het teveel aan vocht (zichtbaar en onzichtbaar oedeem) beter c.q. sneller via de lymfbanen af te voeren.
Door gebruik te maken van bepaalde handgrepen kan het vocht verplaatst worden naar gebieden in het lichaam waar het lymfesysteem nog intact is zodat het daar vandaan in de circulatie kan worden opgenomen. Ook zijn er specifieke handgrepen om fibrotische verhardingen in het weefsel los te maken. Het bijzondere van de therapie van Dr. Vodder is dat die niet alleen gericht is op de drainerende werking van het lymfstelsel maar vooral op de voedende en zuiverende werking van al het lichaamsvocht.

De Manuele Lymfdraniage volgens de methode Vodder is een zachte massagevorm en is op het gehele lichaam toepasbaar. Ze heeft als doel de vochtdoorstroming te stimuleren en eventuele stagnaties op te heffen, de immuniteit (weerstand) te verhogen, de stress te verlagen en het hormonale stelsel te optimaliseren. De waterhuishouding wordt direct beïnvloed door de stimulatie van het lymfsysteem en indirect door het dempen van het verhoogd stressniveau in het lichaam. De massage begint bij de lymfklieren in de hals (de basis) gevolgd door, afhankelijk van de klacht, de lymfklieren in de buikstreek, oksels, liezen en het gelaat. Heeft de patiënt buiten deze gebieden klachten, dan zal daar een specifieke behandeling op volgen.

Oefentherapie:

Een belangrijk component van de afvoer is de “spierpomp”. Tijdens het aanspannen van de spieren (vooral in de benen) worden de aders en lymfebanen even dicht gedrukt en worden het bloed en lymfe omhoog gestuwd. Doordat in de aders en lymfebanen klepjes aanwezig zijn, kan het bloed en vocht alleen maar naar boven richting het hart gaan.

Lymftaping:

Door middel van het aanleggen van bandages en tape wordt van buiten af een continue druk aangebracht die het uittreden van vocht tegengaat en de afvoer van lymfe ondersteunt. De bandages worden aangelegd als er nog geen stabiele situatie in de waterhuishouding is bereikt. Wanneer de omvang van de arm of het been stabiel is, kan een therapeutische elastische kous worden aangemeten.

 

Bron1: NVFL, Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie binnen de Lymfologie

Bron2: dr.Vodderschool Belgie/Nederland